AS9100: Havacılık ve Savunma İçin Kalite Yönetim Standardı

Havacılık ve Savunmada Kalitenin Anlamı

Havacılık ve savunma sektörleri, dünya üzerinde en katı kalite standartlarının uygulandığı alanlardır. Bir uçak motorunun vidasındaki küçük bir hata bile insan hayatını tehlikeye atabilir, bir savunma sistemindeki uyumsuzluk ülke güvenliğini riske sokabilir. Bu yüzden bu sektörlerde “sıfır hata” prensibi benimsenmiştir.

İşte bu prensibi kurumlara sistematik bir şekilde kazandırmak için geliştirilen standart AS9100’dür. ISO 9001’in üzerine inşa edilen AS9100, havacılık, savunma ve uzay sanayine özgü ek gerekliliklerle donatılmıştır.

AS9100’un Temel Özellikleri

AS9100 yalnızca bir belge değil, firmaların havacılık ve savunma ekosisteminde yer bulabilmesi için anahtar rol oynar. Standart;

• Ürün İzlenebilirliği: Tedarikten sevkiyata kadar tüm ürün süreçlerinin belgelenmesini zorunlu kılar.
• Risk Bazlı Yaklaşım: Potansiyel risklerin öngörülmesini ve önleyici tedbirler alınmasını şart koşar.
• Tedarikçi Zinciri Yönetimi: Alt yüklenicilerin de kalite standartlarına uymasını zorunlu hale getirir.
• Süreç Kontrolü: Üretimin her aşamasında kalite güvence mekanizmaları devrededir.
• Süreklilik ve İyileştirme: Sistem kurulduktan sonra düzenli denetimlerle iyileştirilir.

Neden AS9100 Gerekli?

Havacılık ve savunma sektöründe iş yapmak isteyen firmalar için AS9100 çoğu zaman ön koşul olarak kabul edilir. Örneğin:

• Airbus, Boeing gibi global firmaların tedarikçi listesine girmek için AS9100 sertifikası şarttır.
• NATO ve benzeri uluslararası savunma projelerinde AS9100 uyumu talep edilir.
• Sivil havacılık otoriteleri, AS9100 belgesi olan firmaları güvenilir iş ortağı olarak kabul eder.

AS9100 Uyum Sürecinin Adımları

1. ISO 9001 Altyapısının Kontrolü

AS9100, ISO 9001 standardı üzerine kurulduğu için ilk adım mevcut kalite sisteminin analiz edilmesidir.

2. Gap Analizi

Firmanın süreçleri, AS9100’ün ek gerekliliklerine göre incelenir ve eksiklikler belirlenir.

3. Dokümantasyon

Kalite politikaları, prosedürler, iş talimatları ve kayıtlar hazırlanır.

4. Eğitim ve Farkındalık

Tüm çalışanlar AS9100 konusunda bilgilendirilir. Özellikle yöneticiler ve kalite ekibi için ayrı eğitimler planlanır.

5. İç Denetim

Belgelendirme öncesi sistemin işlerliği test edilir, uygunsuzluklar giderilir.

6. Belgelendirme Denetimi

Akredite kuruluş tarafından yapılan resmi denetimde başarılı olan firmalar AS9100 sertifikasını almaya hak kazanır.

7. Sürekli İyileştirme

Sertifika alındıktan sonra yılda bir gözetim denetimi yapılır, süreçler sürekli geliştirilir.

AS9100 ve ISO 9001 Arasındaki Fark

ISO 9001, her sektöre uygulanabilen genel bir kalite yönetim standardıdır. AS9100 ise ISO 9001’in üzerine havacılık ve savunmaya özgü ek gereklilikler ekler.

• Ekstra izlenebilirlik şartları vardır.
• Risk yönetimi daha detaylıdır.
• Tedarikçi yönetimi daha katıdır.
• Konfigürasyon yönetimi (ürün değişikliklerinin kontrolü) zorunlu kılınır.

Bu nedenle ISO 9001 sahibi olan firmalar bile AS9100 sürecinde kapsamlı bir dönüşüm yaşar.

Sur Danışmanlık’ın Katkısı

Sur Danışmanlık, AS9100 sürecinde firmalara uçtan uca destek verir:

• Gap Analizi: Eksikliklerin tespit edilmesi ve aksiyon planı hazırlanması.
• Dokümantasyon: Prosedür, kalite el kitabı ve süreç dokümantasyonlarının hazırlanması.
• Eğitim: Çalışanlara kalite farkındalığı ve AS9100 gereklilikleri hakkında eğitim.
• İç Denetim: Belgelendirme öncesi simülasyon denetimleri.
• Sertifikasyon Desteği: Akredite kuruluşlarla süreç yönetimi.

AS9100’un Sağladığı Avantajlar

• Uluslararası projelerde rekabet avantajı sağlar.
• Firma itibarını ve güvenilirliğini artırır.
• Tedarik zincirine dahil olmayı kolaylaştırır.
• Risk yönetimi ile maliyet kayıplarını azaltır.
• Denetimlerde başarı oranını yükseltir.

Gerçek Hayattan Bir Örnek

Türkiye’de faaliyet gösteren orta ölçekli bir üretim firması, yalnızca ISO 9001 ile savunma ihalelerine katılamazken AS9100’e geçiş yaptıktan sonra global havacılık tedarik zincirine dahil olabilmiştir. Bu durum, AS9100’un yalnızca bir belge değil, yeni pazarlara açılan kapı olduğunu gösterir.

Sıkça Sorulan Sorular

1. AS9100 belgesi almak zorunlu mudur?
Havacılık ve savunma sektöründe tedarikçi olmak isteyen firmalar için evet, çoğu zaman ön koşuldur.

2. AS9100 ile ISO 9001 arasındaki temel fark nedir?
ISO 9001 genel kalite yönetim sistemiyken, AS9100 havacılık ve savunma için özel gereklilikler içerir.

3. Belgelendirme süresi ne kadar sürer?
Firmanın hazır bulunuşluk seviyesine göre 6–12 ay sürebilir.

4. Sur Danışmanlık hangi aşamalarda destek olur?
Hazırlık, dokümantasyon, eğitim, iç denetim ve belgelendirme aşamalarının tamamında.

5. Sertifika kaç yıl geçerlidir?
AS9100 belgesi 3 yıl geçerlidir, her yıl gözetim denetimi yapılır.

Sonuç: AS9100 ile Geleceğe Hazırlık

AS9100, havacılık ve savunma sektörlerinde iş yapmak isteyen firmalar için olmazsa olmaz bir standarttır. Bu belgeyi edinmek, yalnızca kaliteyi belgelemek değil, aynı zamanda global ölçekte güvenilir bir iş ortağı olarak konumlanmak anlamına gelir.

Sur Danışmanlık, sektörel deneyimi ve uzman kadrosuyla firmalara AS9100 sürecinde en doğru rehberliği sunar. Böylece firmalar, sadece bugünün değil, geleceğin rekabetçi pazarlarında da güçlü bir yer edinir.